Zoals onze volgers vorige week hebben kunnen lezen zijn we in 't Behouden Huys druk bezig met het digitaliseren van allerlei archiefmateriaal. Natuurlijk is het origineel altijd het mooist, iets wat je aanraken kan en waarbij je nog kan zien dat iemand met inkt en kroontjespen iets vastgelegd heeft voor de toekomst. Belangrijke papieren, zoals overeenkomsten, scheepsjournalen, logboeken of andere administratie wat destijds bewaard moest worden en nu een prachtig tijdsbeeld geeft wat betreft werkomstandigheden, bedragen, uitgaves en andere zakelijke wetenswaardigheden.
Maar ook destijds onbeduidende papieren en voorwerpen verdienen het om een blijvende plek te krijgen in de archieven. Zij geven dan misschien geen concrete informatie over vroeger, maar zijn in al die jaren steeds belangrijker geworden als we meer willen weten over het leven van onze voorouders en andere bewoners van het eiland. Denk aan persoonlijke brieven, poëziealbums, dagboeken, krantenartikelen en foto's. Het zou mooi zijn als we dat soort dingen tot in de eeuwigheid in de huidige vorm konden bewaren, maar helaas is papier een van de meest kwetsbare materialen. Teveel bladeren door de geschiedenis zou betekenen dat het hele archief op den duur als los Terschellinger duinzand uit elkaar zou vallen en dat zou doodzonde zijn. Alles wordt dus wel bewaard, maar om het in te kunnen blijven kijken, gedigitaliseerd. De digitale versie mag dan minder nostalgische gevoelens oproepen, het heeft wel het voordeel dat een groot deel van de 'collectie' straks op de website www.erfgoedterschelling.nl staat en iedereen alles gewoon vanuit de luie stoel thuis kan bekijken. En dat is ook wat waard.
Als ik in het museum ben en het tegen het einde van het jaar loopt bedenk ik me altijd wat het afgelopen jaar gebracht heeft wat we mee gaan nemen voor de toekomst, wat het waard was om te bewaren en wat we liever achter ons laten. Letterlijk, voorwerpen, geschriften, maar ook over gebeurtenissen en nieuws ga je nadenken: Wat is er in 2023 gebeurd dat over pakweg 50 jaar nog interessant genoeg is om te vermelden? Ik licht er twee dingen uit:
Er ontstond een rel over onze eilandtradities; over het Sunneklaas op Ameland, waarbij gelijk ons Sunderum ook ter discussie stond. Onze tradities zouden discriminerend zijn en de rituelen zouden zo in geheimzinnigheid gehuld zijn, dat buitenstaanders bedachten dat erop de eilanden wel dingen moesten gebeuren die het daglicht niet kunnen verdragen. Schandalig vond men het. Mensen van buiten de eilanden zouden gewoon mee moeten kunnen doen volgens velen. Maar belangrijk is; hoe moet je raden wie er achter de 'grinzen' verscholen gaat als het ook iemand uit Lutjebroek kan zijn? Het is juist het mystieke wat ons het gevoel van verbondenheid geeft, met elkaar én met onze voorouders, maar waar buitenstaanders problemen in zien die er niet zijn.
En het is juist de ophef van buitenaf, die zorgt dat hier alle neuzen, met of zonder ‘grins’, weer dezelfde kant op staan. Vrouwen, mannen, jong en oud, Amelanders en Terschellingers, iedereen was van mening dat je van onze volkomen onschuldige traditie afblijft. Twee kleine eilandjes, die dapper weerstand blijven bieden. Want vooruitgang is goed, maar wel met behoud van onze eigen identiteit.
En dan was er dit weekend ook nog dat andere feest. De drie ijsclubs van Terschelling gaven samen een groot feest. In een tent op het haventerrein traden diverse artiesten op, terwijl er omheen diverse stands en wagens met versnaperingen stonden. Maanden voorbereiding door tientallen vrijwilligers, regelaars en bouwers gingen eraan vooraf, tot er een knalfeest kon worden gehouden waarbij het tentdak eraf ging. En het mooiste is dat met de opbrengst van het feest, de basisschoolleerlingen van Terschelling een dagje naar een ijsbaan aan de vaste wal kunnen gaan. Een win-winsituatie dus. Iets wat ook belangrijk genoeg is om mee te nemen naar de toekomst. Foto’s en toegangskaarten kunnen het digitaal archief in, maar wat we ook meenemen als curiositeit in het archief, is de speciaal uitgegeven 'Kôd hé?'-ijsmuts. Niet te digitaliseren, maar een prachtig symbool voor saamhorigheid en klucht, precies waar eilanders goed in zijn.
Fijne feestdagen allemaal namens iedereen uit ’t Behouden Huys!
Tekst: Nienke Meijvogel-Blom
Verstuurd vanaf mijn iPhone