Het was 22 januari 1966 en er hing een dikke mist. Het Russische schip ‘OKA’ was geladen met kunstmest en voer in de scheepvaartroute, ten noorden van Terschelling toen het aangevaren werd door het Liberiaanse motorschip ‘Flora-M’. De Flora M werd met een gat in de romp, door de ‘Holland’ en de ‘Stortemelk’ van rederij Doeksen naar IJmuiden gesleept. De ‘OKA’ en haar bemanning waren minder gelukkig. Aan de stuurboordkant werd het schip geraakt ter hoogte van het stuurhuis. Behalve dat er een gat in de romp ontstaan was, waren twee ruimen in elkaar gedrukt. Er werd volle kracht koers gezet richting de Terschellinger kust, alwaar het schip ter hoogte van Formerum aan de grond werd gezet, om zinken te voorkomen.
Redders en bergers kwamen onmiddellijk in actie. Toen de bemanning van reddingboot ‘Brandaris’ een tros vastmaakte aan het schip, werd deze echter gelijk weer losgemaakt. Ook de hulp van de bergers werd geweigerd. Men wachtte op de komst van een grote, Russische sleepboot, de ‘Kapitein V. Fedeltov’ welke uiteindelijk te diep stak om langszij van de OKA te kunnen komen.
Wel probeerde men zoveel mogelijk de inventaris van het schip veilig te stellen, door deze in de reddingssloepen naar de sleepboot te brengen. Daarbij sloeg een van de sloepen om, waarbij drie bemanningsleden te water raakten en gelukkig ternauwernood door de al aanwezige SAR-helikopter gered konden worden.
Toen de kapitein uiteindelijk de hulp aanvaardde van de ‘Holland’ van rederij Doeksen en de ook aanwezige ‘Danzig’ van rederij Bugsir uit Hamburg, was het al te laat. Het weer verslechterde, de machinekamer liep vol met water en het schip zakte langzaam onder water. De bemanning was ondertussen in veiligheid gebracht en overgezet op de Russische sleepboot. Een paar dagen later, tijdens een heftige storm, brak de ‘OKA’ in tweeën en verdween voorgoed onderwater.
Vanaf 1976 is er door de Terschellinger duikers veel op het wrak gedoken. In eerste instantie was men verbaasd dat de patrijspoorten die naar boven gehaald werden, van Nederlandse makelij waren. De ‘OKA’ was echter in 1930 gebouwd als de ‘A. Andreev’ door de Nederlandse Scheepsbouw Maatschappij in Amsterdam. Het schip kwam uit een serie van drie, die speciaal gebouwd was om hout te vervoeren. De schepen konden ook met zware ijsgang nog varen en waren voorzien van een 6-cilindermotor van Stork. In 1962 veranderde de ‘A. Andreev’ van eigenaar en werd omgedoopt tot ‘OKA of OKA18’.
De restanten van de voormast; de zgn. ‘doelpaalmast’, bleef nog tot 1995 als een herkenbaar baken overeind staan. Geregeld werd de neutraal bedoelde strand- en zee-achtergrond op foto’s, filmpjes en commercials onmiddellijk herkend als de twee ‘palen’ op de achtergrond zichtbaar werden. Bijna 30 jaar stond dit monument der Russische koppigheid letterlijk als een paal (of twee) boven water. Daarna verdween het voorgoed in de golven.
De enige verwijzing naar de ondergang van de ‘OKA’ 18 is de gelijknamige discotheek in West-Terschelling. Ook daar zijn in de loop der jaren veel mensen gestrand. Niet zelden omdat men de Russische koppigheid van de wodka onderschat had…
Tekst; Nienke Meijvogel-Blom