‘Stel je nou eens voor dat men over 100 jaar nog ergens een verdwaalde Happy Stone vindt. Wat zou men daar dan van denken?’
Die vraag werd gesteld in de Happy Stones Terschelling-groep, op Facebook. Voor wie niet weet wat Happy Stones zijn (ik zou bijna vragen onder welke steen je hebt gelegen), Happy Stones zijn beschilderde kiezelstenen, die overal op kunnen duiken. De bedoeling van de maker is om de vinder een glimlach te bezorgen. De vinder mag de steen houden, maar hij mag hem ook ergens anders neerleggen, om een volgende vinder blij te maken. Achterop de steen staat meestal een verwijzing naar een facebookpagina, zoals ‘Happy Stones Terschelling’ en met een berichtje daarop weet de maker dat zijn steen gevonden is.
Het Behouden Huys is een cultuur historisch museum, geen beeldende kunst museum, maar omdat schilderkunst ook bij de geschiedenis hoort, hebben we deze uiteraard ook in de collectie. Behalve dat er bij exposities bijpassende schilderijen hangen, is het af en toe ook mogelijk een specifieke tentoonstelling te maken met uitsluitend schilderijen. Als het museum weer open kan is de tentoonstelling ‘Ode aan het Landschap’ te zien, met o.a. schilderijen van Richters en Deodatus.
Wat is de definitie van kunst eigenlijk? Volgens Wikipedia is kunst ‘de bewuste creatie van iets moois of betekenisvols met behulp van vaardigheid en verbeelding’, of ‘het product van creatieve, menselijke uitingen’. Als je dit zo leest, hoort kunst dus eigenlijk heel laagdrempelig te zijn. Als we eens teruggaan naar de hierboven genoemde Happy Stones; ook dat is een bewuste creatie van de maker, gemaakt met vaardigheid en verbeelding, in de hoop dat de vinder er blij van wordt. Dus betekenisvol. En of het nou een kind is die er een paar mooi gekleurde strepen op zet, of een volwassene doet zijn uiterste best er een klassiek landschap van te maken, in feite zijn de manier van maken en het beoogde doel hetzelfde. Kunst dus!
Het principe van Happy Stones komt uit Amerika, daarna werd het overal in de wereld opgepakt, ook in Nederland. Op Terschelling was Mathilde Schuijl degene die het al heel vroeg oppakte. Maar waar het in de rest van Nederland lang duurde voor het echt aansloeg, nam het op het eiland gelijk een enorme vlucht. Binnen twee weken had de facebookgroep op het eiland al 200 leden. Een paar maanden verder staat het ledental op 2000. Toeristen maken hier kennis met de rage en nemen deze vervolgens met een paar gevonden stenen mee naar de vaste wal, waar ze niet zelden zelf een groep starten. De plaatselijke media krijgt er lucht van, schrijft er een artikel over en in veel gevallen wordt Terschelling als bakermat genoemd. Dus wordt er over tientallen jaren een nog gave steen gevonden en gaat men op zoek naar de betekenis, dan zal de naam Terschelling ook al snel vallen.
De Happy Stones op het eiland begonnen eenvoudig, geïnspireerd op Pinterest-plaatjes en vaak met afbeeldingen die in alle groepen gebruikt werden. Maar al snel werden de effen kaboutermutsen en Nijntje-truitjes vervangen door de kleuren van de Terschellinger vlag. Daarna kwamen er vlaggen, zeehondjes, vuurtorens en eenvoudige landschapjes. Een van de schilderessen begon met voorwerpen met daaronder de naam in het eilander dialect. En daarna gingen de echte kunstenaars los met gedetailleerde mini-landschapjes, volksdansers en eilander schepen. Happy Stones geen kunst? Sommige stenen zijn echt museumwaardig.
Stenen schilderen is laagdrempelig. Je hoeft geen kunstenaar zijn om iemand een glimlach te bezorgen. In feite is het net zoiets als paaseieren schilderen. De lat ligt laag, het is vluchtige kunst. Niemand zal zeggen dat je kunstwerk niet goed genoeg is. En of je nou een paasei vindt of een Happy Stone, je wordt van beiden blij. En word je er minder blij van? Dan leg je de steen gewoon weer weg voor iemand anders en dat paasei? Dat tik je gewoon stuk en eet je op. Kunst maken? Dat is eigenlijk gewoon een eitje…
Namens de medewerkers van het Behouden Huys: Fijne Paasdagen en als het weer kan, kom de ode aan het landschap bewonderen.
Tekst: Nienke Meijvogel-Blom