De eerste keer dat ik een ‘stukje’ schreef voor de facebookpagina van het Behouden Huys zei ik dat we allemaal ons eigen mini-museum maken, met mooie herinneringen. Voorwerpen die ons aan een voorouder of mooie periode doen denken, souvenirs, kunst in de vorm van (kinder)tekeningen, oude foto’s… Vaak niets wat echt museumwaardig is, maar voor onszelf wel heel waardevol. Iemand vroeg laatst of ‘blij heimwee’ ook bestaat. Ik vermoed van wel, want een echt woord voor met een glimlach terugdenken aan vroeger is er niet. Van alles kan ons terugbrengen naar vroeger; een voorwerp, een foto, maar het kan ook een geur zijn, of muziek. Dat gevoel van blij heimwee kan zomaar opduiken. In een historisch museum, maar ook op andere momenten.
Een paar jaar geleden keek ik op de facebookgroep ‘Terschelling in Vroeger Tijden’ en zag ik daar een schilderij van de Brandaris voorbijkomen, in een berichtje van iemand uit Sneek. Alsof ik zo in een teletijdmachine zat, was ik opeens zo’n 45 jaar terug in de tijd. Ik was weer kind, bij mijn opa en oma, liep de zijkamer in en pakte daar de kleurpotloden uit de kast. Kleurpotloden in een soort houten ‘etui’. Ik rook bijna de geur die in dat kamertje hing. Ik pak de kleurpotloden en voor ik de kamer uitloop kijk ik omhoog naar het schilderij aan de muur, hetzelfde schilderij wat ik zojuist op de facebookpagina voorbij heb zien komen.
Dat schilderij is voor mij extra bijzonder, omdat mijn opa Blom uit Harlingen, het schilderde voor mijn opa van Rees, torenwachter op Terschelling. Het schilderij is de connectie met mijn beide opa’s. En hoe kan het dat juist dat schilderij niet meer in de familie is? Er zijn nog wel andere schilderijen van opa Blom, maar die hebben niet de verbinding met de andere kant van mijn familie.
Ik stuur een berichtje naar de eigenaar, met de vraag hoe hij eraan komt. Hij heeft het via Marktplaats gekocht van iemand in Harlingen. Dat lost voor mij het raadsel niet op, maar ik blijf het jammer vinden dat het ‘weg’ is. Ik vraag het aan mijn ooms en aan mijn broers, maar die hebben geen ‘actieve herinnering’ aan het schilderij. En niemand weet wat de reden is, dat het verdwenen is. Na wat gepieker denk ik het antwoord te weten. Bij het opruimen van het huis, is het vast mijn vader aangeboden, tenslotte was hij de zoon van de schilder. Mijn vader was nogal precies en het schiet mij te binnen dat hij zich aan het schilderij ergerde. De Brandaris klopte niet; hij liep taps toe in plaats dat hij bij elke verdieping iets insprong. En het is gek, maar dan is het juist dát; die ergernis van mijn vader, wat voor mij de herinnering, het schilderij en het verhaal eromheen, nog mooier maakt.
Als mijn oudste neef en stamhouder van de Blom-kant, gaat trouwen, weet ik maar één ding te bedenken wat ik hem geven wil. Ik benader opnieuw de eigenaar, leg uit waarom ik het schilderij zo graag terug wil hebben en biedt aan een schilder te zoeken die het na kan schilderen. Zodat het schilderij met het verhaal erachter terug kan naar de familie en hij toch de Brandaris aan de muur heeft hangen. Maar dat hoeft voor hem niet eens. De volgende keer dat hij op het eiland is, krijg ik het schilderij terug. Een paar maanden later, op de trouwerij, heb ik een cadeau met een prachtig verhaal.
Het schilderij is in Harlingen gemaakt, heeft jaren op Terschelling gehangen, is daarna weer naar Harlingen gegaan (toch eens uitzoeken of het soms bij een nicht van mijn vader heeft gehangen), heeft daarna een uitstapje naar Sneek gemaakt, is weer even terug op Terschelling geweest en is nu thuisgekomen in Harlingen, waar ondertussen een achter-achterkleinzoon van de schilder en dus de volgende eigenaar, is geboren.
Ik heb gezegd dat ik er begrip voor heb als ze het niet mooi vinden en het ergens op zolder zetten. Maar het mag nooit meer uit de familie. Al is het alleen maar omdat ik als ik behoefte heb aan ‘blij heimwee’, even naar die taps toelopende Brandaris uit onze eigen familiecollectie kan kijken…
Hebben jullie ook zo’n familiestuk of voorwerp met een mooi verhaal?
Tekst; Nienke Meijvogel-Blom