De feestdagen zijn weer voorbij en vrijwel iedereen zal weer volgens de coronaregels aan het werk zijn. Voor veel mensen zal het werken ook na de coronatijd voorgoed veranderen. Werkgevers en werknemers hebben ontdekt dat het thuiswerken ook voordelen heeft, dus het thuiswerken op zijn tijd zal beslist een blijvertje zijn. Gelukkig kan er veel online tegenwoordig, al is het niet echt gezellig om je collega’s nooit meer te zien. Vergaderen via zoom kan nog best, maar de vrijdagmiddagborrel achter je beeldscherm is toch iets anders.
Niet alleen bedrijven, maar ook de buurtschappen op Terschelling krijgen in deze tijd te maken met een andere manier van vergaderen. Het is beslist bijzonder te noemen dat een oude traditie als het burenbier ook per computer zal plaatsvinden en daarbij gelijk al zijn charme en eigenzinnigheid verliest.
Het burenbier is eigenlijk de jaarvergadering van de dorpen en buurtschappen (uitgezonderd West-Terschelling). Het is een levende traditie; het burenbier van nu is niet meer te vergelijken met dat van honderd jaar geleden, maar nu men niet meer samen kan komen is de verandering wel heel drastisch.
Niet alleen is in de loop der tijd het burenbier nogal veranderd, ook per dorp zijn de gebruiken weer verschillend. Wel zijn ‘de buren’ overal het bestuur van de buurtschap, die de eigendommen van de buurtschap, veelal weidegrond, beheren en verpachten. Maar ook zijn ‘de buren’ een soort tussenpersoon, tussen bevolking en gemeente. Alleen mannen kunnen toetreden tot ‘de buren’ en officieel moet ‘de schoorsteen een jaar en een dag gerookt hebben’. Men moet dus een jaar woonachtig zijn in de buurtschap. Tijdens het burenbier worden elk jaar twee buren benoemd tot ‘indersman’, voor de tijd van een jaar. Deze ‘inderslui’ hebben de leiding over ‘de buren’.
In sommige buurtschappen is er de dag voor het burenbier het mantsjebier, een soort voorvergadering waarop agendapunten en de financiën besproken worden. Oosterend is het enige dorp waarop tijdens het mantsjebier ook vrouwen welkom zijn. Tijdens het burenbier zelf worden de besluiten genomen en wordt het jaarverslag met daarin de belangrijkste gebeurtenissen uit het afgelopen jaar voorgelezen. Vroeger was het mantsjebier de eigenlijke vergadering en was het burenbier het daarbij behorende feest, wat de hele dag duurde. Van warme chocolademelk voor de kinderen overdag, tot dansen tot laat in de avond voor de volwassenen.
Is het dan nu alleen een serieuze aangelegenheid? Nou nee, de namen burenbier en mantsjebier zeggen immers al genoeg. Is het dan een vergadering met een biertje erbij? Nee, uiteraard horen hier ook culinaire eilander tradities bij. Geen gewoon bier, wel warme ketel, de Terschellinger toverdrank. Val niet in de ketel, want onoverwinnelijk word je er niet van. Dronken wel, als je niet oppast. Warme ketel bestaat uit bruin bier, brandewijn en bruine suiker, wat opgestookt wordt tot zo’n 65 graden. Heet opdrinken! Laat je het afkoelen, dan komt de man met de hamer. Bij de warme ketel wordt roggebrood met ‘bargskop’ (kinnebakspek) gegeten.
Warme ketel mag je dan niet onoverwinnelijk maken, het maakt de tongen wel los. En misschien wordt er tijdens zo’n vergadering dan ook wel eens meer gezegd dan men normaal zou doen. Maar het zorgt ook voor gezelligheid en een atmosfeer waarin onenigheid met een grap afgedaan kan worden en waarin het gemakkelijker is besluiten en afspraken te maken. Misschien kunnen andere instanties nog wat leren van de eilander vergadercultuur. Als de coronatijd voorbij is gewoon de vergaderingen combineren met de vrijdagmiddagborrel. En dan even flink doorpakken, zoals ze op Terschelling doen. Niets ‘over het weekend tillen’, niet met een hoofd vol vragen en niet genomen besluiten naar huis. Hooguit met wat hoofdpijn…Maar dat komt de volgende dag pas.