En dan zit het er alweer op. Dat vreemde 2020, waarop alles opeens anders werd. We gaan ervan uit dat door een oude traditie in China; de markt in Wuhan waarop levende dieren verhandeld worden, een groot deel van tradities elders in de wereld geen doorgang konden vinden. Het is onwerkelijk dat door één zo’n gebruik de hele wereld op zijn kop staat. Gelukkig zijn de meeste landelijke of plaatselijke tradities een stuk minder schadelijk.
Terschelling zou het eigenwijze Terschelling niet zijn als het ook bij het afscheid nemen van het oude jaar niet zijn eigen tradities zou hebben. Neem nou sleepavond. Niet alleen een eigen gebruik, maar ook nog zo plaatsgebonden dat er op het westelijk deel op de avond voor oudjaar met losstaande spullen wordt gesleept terwijl het op het oostelijk deel op oudjaarsnacht zelf is. En eigenlijk is dat ook veel logischer. De oorspronkelijke bedoeling van sleepavond is om spullen uit de ene tuin, te verslepen naar de andere, met als reden dat als de spullen opgehaald worden, er gelijk gelukkig nieuwjaar gewenst kan worden bij de buren. En daarom werden de spullen van de ene buurtgenoot het liefst geplaatst bij een buurtgenoot waar de ander ruzie mee had. Als je dan toch je spullen komt halen kan je niet veel anders dan diegene toch een gelukkig nieuwjaar wensen. Dit wetende is de avond van de Wester sleepavond veel minder goed te verklaren.
Soms wordt er niet zomaar met spullen gesleept, maar heeft de verplaatsing ook nog met een actueel thema te maken. Wie herinnert zich nog de grote houten paarden uit de jaren ‘80 die met Oerol op de Noordsvaarder stonden? Omdat het niet lukte er een vaste plek voor te vinden werd tijdens sleepavond een van de paarden bovenop het hoge duin bij Dellewal gezet, wat nog een enorme klus moet zijn geweest. Toen er een zeeliedenmonument bij Groene Strand zou komen werd de oude kap van reddingboot ‘Brandaris’ op de plek gezet waar nu de wachtende vrouw staat.
Een lawaaiige sleepavond werd het toen twee oude sirenes buitgemaakt werden bij de opslag van de gemeente. Eentje werd op een vaste plek gezet en werd snel in beslag genomen. De andere stond op een auto. Toen men wat overmoedig besloot ook Oost Terschelling met een bezoek te vereren was het snel uit met de pret. Tenslotte was sleepavond daar een nacht later, dus was de verplaatsing van de sirene en het bijbehorende lawaai daar illegaal. Tegenwoordig blijft sleepavond meestal bij wat verdwaalde fietsen in lantaarnpalen en een blokkade in de Oosterburen.
Ook sleepavond zal misschien dit jaar ten prooi vallen aan corona. En met het landelijke vuurwerkverbod zal het waarschijnlijk ook een stuk rustiger worden op het eiland. Dat vuurwerk wordt ook als een oude traditie gezien, maar is dat eigenlijk wel zo? Het is misschien niet meer voor te stellen, maar het consumentenvuurwerk zoals we dat nu kennen, kwam pas eind jaren ’60, begin jaren ’70 echt op gang. En daarvoor dan?
Ik voel me behoorlijk oud, omdat ik me nog herinneren kan dat begin jaren ’70 de laatste ‘oudejaarstoeteraars’ door het dorp gingen. Verjagen we tegenwoordig de geesten van het oude jaar met geknal, vroeger werden deze verjaagd met metalen toeters en pannendeksels. Een beetje zoals nu als premier Rutte een toespraak houd en men het met de inhoud niet eens is…
De geesten van dit oude jaar verjagen willen we maar al te graag. Dus zit er niets anders op dan een echt oude traditie weer letterlijk nieuw leven in te blazen: Pak die toeter en blaas de boze geesten weg. De medewerkers van het Behouden Huys geven hierbij het goede voorbeeld. We wensen jullie een veilige jaarwisseling en een gezond nieuwjaar!